Oruçla İlgili Kavramlar

Oruçla ilgili birçok kavram vardır ve bunları Ramazan ayında sıkça duyarız. Bu kavramlar ; iftar, imsak, sahur,teravih, fitre ve mukabele gibi orucun olmazsa olmazlarıdır. Bu kelimelerin anlamını bilmemiz oruç ibadetini doğru bir şekilde yerine getirmemizi sağlar.

Sahur : Oruç ibadetini kolayca yerine getirebilmek için Peygamber Efendimiz bazı kolaylıklar göstermiştir. Bunlardan biri de sahurdur. Sahur, imsak vakti girmeden hemen hemen bir saat öncesi uykudan kalkarak yemek yeme zamanıdır. Bu zamanda yiyip içmenin orucu kolaylaştıracağını bildirmiştir. Sahura kalkmakla hem oruç için enerji toplanmış olunur hem de sünnet yerine getirilmiş olunur. İştah olmasa da o saatte kalkıp bir yudum su içmekle sünnet sevabı kazanılmalıdır. Sahur vaktini de imsak vaktine mümkün olduğunca yakın yapmak uygun olur. Peygamber Efendimizin sahura kalkmayı teşvik ettiği birçok hadisi vardır.

İmsak: Kelime anlamı tutmak, bir şeyden el çekmektir. Orucun başlama zamanına imsak vakti denir. Kura'an-ı Kerim'de imsak vakti şöyle anlatılmış : " Fecirde beyaz ipliğin siyah iplikten ayırt edilinceye kadar yiyin, için. Sonra orucunuzu geceye kadar devam ettirin." İmsak aynı zamanda sabah namazının kılınmaya başladığı zamanı da göstermektedir. İmsakla birlikte oruç başlar ve sabah namazı girmiş olur.

İftar :Güneşin batmasıyla birlikte orucun açıldığı zamandır. İftar vakti Kur'an-ı Kerim'de şu ayetle anlatılmıştır. " Fecirde beyaz ipliğin siyah iplikten ayırt edilinceye kadar yiyin , için. Sonra orucunuzu geceye kadar devam ettirin." Bu ayette " orucunuzu geceye kadar devam ettirin " derken güneş batımı kastedilmiştir. Peygamber Efendimiz iftarda acele dilmesi gerektiğini bildirmiştir. Hz Ebu Hureyre (r.a) anlatıyor : " Resulullah alehisselatü vesselam buyurdular ki : ' insanlar iftarı tacil edip (geciktirmedikleri ) müddetçe hayır üzere devam ederler. Öyleyse iftarı tacil edin ( İlk vaktinde orucunuzu açın ). Çünki yahudiler, iftarlarını tehir ederler.' buyurdu ".

Allahım! Senin için oruç tuttum. Sana iman ettim. Sana güvenip dayandım. Rızkınla iftar ettim.Bizden bunu kabul buyur. Şüphesiz sen, her şeyi işiten ve bilensin.

Teravih : Ramazan ayında yatsı namazlarından sonra kılınan 20 rekatlık sünnet namazdır. Rekat sayıları istenildiği gibi ayarlanılabileceği gibi sünnet olanı iki rekatta bir selam vermektir. Teravih orucun sünneti değil, vaktin sünnetidir. Kadın ve erkek herkese sünnet olan teravih namazını oruç tutmayanlar da kılabilir. Ramazan gecelerini ihya etmek için kılınan teravih namazını Peygamber Efendimiz teşvik etmiştir.

Fitre : Fitre sadakası hicretin ikinci yılınca zekatın farz olmasından daha önce vacip olmuştur. Ramazanda oruç tutan veya tutmayan her kişinin ihtiyacından fazla nisap miktarını Ramazan ayı içinde bayram sabahına kadar fitre sadakası olarak vermekle mükelleftir. Fitre bayramdan sonrada verilebilir ama bir vacip geciktirilmiş olacağı için geciktirmek uygun olmaz.

Mukabele: Mukabele, Kur'an ile ilgili bir tabirdir. Her sene Ramazan ayında Cebrail (a.s) ile Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) Kur'an-ı Kerim'i karşılıklı okuyarak müzakere etmeleridir. Mukabele, Kur'an-ı Kerim'in sayfalara yazılması ve hafızlar tarafından ezberlenmesi dışında her senet tekrarlanan bir üçüncü çeşit koruma garantisidir. Ramazan ayında Kur'an okumanın faziletinin daha fazla olması nedeniyle Ramazan aylarında evlerde, camilerde veya kur'an kurslarında hatimler yapılır mukabeleler olunur.